Ở Việt Nam, amiăng sử dụng trong các ngành công nghiệp chủ yếu là nhập khẩu loại chrysotile (amiăng trắng). Lượng chrysotile nhập khẩu được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp fibro – ximăng. Theo báo cáo của Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam, hiện nay với sản lượng trung bình khoảng 90 triệu m2/năm, các cơ sở sản xuất tấm lợp Fibro – xi măng tiêu thụ hàng năm khoảng 52.000 tấn amiăng chrysotile (amiăng trắng).
Ở Việt Nam, cũng đã có những nghiên cứu bước đầu về ảnh hưởng của amiăng đối với sức khỏe con người cũng như nghiên cứu xây dựng hệ thống giám sát bệnh liên quan đến amiăng, xây dựng hồ sơ quốc gia về amiăng… Tuy nhiên cho đến nay, vẫn chưa có một nghiên cứu tổng thể nào để có thể đánh giá khách quan và chi tiết nhất ảnh hưởng của amiăng chrysotile đối với sức khỏe người sản xuất và sử dụng tấm lợp Amiăng xi măng để từ đó có thể định hướng cho việc sẽ cấm hoàn toàn việc sử dụng Amiăng hay sử dụng an toàn có kiểm soát amiăng trắng.
Amiăng là một trong các yếu tố bụi vô cơ gây hại cho người lao động tiếp xúc trong quá trình sản xuất và là chất độc hại trong danh mục các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh lao động. Amiăng và sức khỏe con người là vấn đề thời sự suốt mấy thập kỷ qua. Cho đến nay, Y học đã khẳng định rằng Amiăng gây bệnh bụi phổi Amiăng (Asbestosis), ung thư phổi (lung cancer), u trung biểu mô (mesothelioma), dày và can xi hóa màng phổi. Bệnh bụi phổi Amiăng là một bệnh xơ hóa phổi, gây nên bởi bụi Amiăng phối hợp hoặc không với tổn thương xơ hóa màng phổi. Từ năm 1950, thế giới đã công nhận có bệnh bụi phổi Amiăng. Năm 1967, ở Anh ước tính có tới 20.000 công nhân mắc bệnh. Ở Việt Nam, năm 1976, Bộ Y tế, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Bộ lao động Thương binh và Xã hội đã công nhận bệnh xơ hóa phổi do Amiăng là bệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên cho đến năm 2014, chỉ có 03 trường hợp được giám định là mắc bệnh bụi phổi 16 Amiăng và được bồi thường, chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với các bệnh nghề nghiệp khác ở Việt Nam
Có nhiều tác giả trên thế giới cho rằng loại ung thư này có mối liên quan chặt chẽ và thường xuất hiện sau 30 năm tiếp xúc với amiăng. Tuy nhiên ở Việt Nam, một số nghiên cứu về ung thư trung biểu mô, ung thư phổi, bệnh bụi phổi đều chưa thấy rõ mối liên quan với tiền sử tiếp xúc nghề nghiệp với Amiăng.
Nhiều công trình nghiên cứu khoa học của các nước trên thế giới đã nghiên cứu về sức khỏe người lao động có tiếp xúc với Amiăng, nhưng cho đến nay, ảnh hưởng sức khỏe do Amiăng, đặc biệt là Amiăng Chrysotile vẫn còn đang tranh cãi trên phạm vi toàn cầu và là mối quan tâm của nhiều tổ chức cơ quan đoàn thể trong và ngoài nước trong thời gian gần đây. Nhiều nước trên Thế giới đã tiến hành những nghiên cứu về ảnh hưởng của Amiăng đối với sức khỏe con người, đặc biệt là nguy cơ ra các bệnh như bụi phổi amiăng, ung thư trung biểu mô, ung thư phổi do tiếp xúc với Amiăng. Các nghiên cứu đã chỉ ra ảnh hưởng của Amiăng nhóm Amphibol (amiăng nâu và xanh) là nguy cơ gây các bệnh như bụi phổi Amiăng, ung thư phổi, ung thư trung biểu mô (màng phổi, màng bụng, màng tim)… Riêng đối với Amiăng trắng (chrysotile), một số nước trên cơ sở phân tích các nghiên cứu về amiăng đã đưa ra nhận định là “không có ngưỡng an toàn cho tiếp xúc với Amiăng” và cấm sử dụng các loại amiăng kể cả Chrysotile.
Để góp phần đánh giá ảnh hưởng của vật liệu amiăng trắng (chrystotile) đối với sức khỏe con người, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 5313/VPCP-KGVX ngày 16/7/2014 của Văn phòng Chính phủ, Bệnh viện Xây dựng tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe người lao động tại các đơn vị sản xuất và người sử dụng tấm lợp amiăng xi măng”, với các mục tiêu sau:
1. Khảo sát thực trạng môi trường lao động và công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động tại các cơ sở sản xuất tấm lợp AC .
2. Nghiên cứu tình hình sức khỏe và bệnh nghề nghiệp của người lao động tại các cơ sở sản xuất tấm lợp AC.
3. Đánh giá nhanh tình hình sức khỏe người sử dụng sản phẩm tấm lợp AC tại xã Tân Trịnh, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang.
Chưa phát hiện trường hợp công nhân nào mắc bệnh bụi phổi amiăng
Sau khi hoàn thành nghiên cứu, một số kết luận quan trọng đã được đưa ra:
- Chưa phát hiện trường hợp công nhân nào trong đối tượng nghiên cứu có tổn thương bụi phổi amiăng và các tổn thương ác tính liên quan đến amiang như ung thư phổi, ung thư trung biểu mô.
- Khảo sát môi trường tại 30 vị trí khu vực nhà dân xã Tân Trịnh cho kết quả: một số mẫu đo nồng độ bụi lơ lửng (TSP) vượt TCCP, chủ yếu do bụi đất đá, tro bếp phát tán, không phát hiện ra sợi amiăng trong các mẫu đo.
- Tình hình tử vong tại xã Tân Trịnh: Trong các xã thuộc huyện Quang Bình, xã Tân Trịnh có tỷ suất tử vong thấp hơn so với toàn huyện, là xã có tỷ suất tử vong do ung thư đứng thứ 5 trong 13 xã thuộc huyện Quang Bình (0.858‰) và chiếm tỷ lệ thấp hơn so với tỷ lệ chung toàn huyện.